010
Bron

Klaar met het kapitalisme

In het midden van de jaren ’30 is de jonge Pieter Lieder, net als vele andere jonge Rotterdamse mannen, werkloos. Hij neemt deel aan de rellen in Crooswijk tegen de verlaging van de uitkeringen. Deze rellen worden hardhandig neergeslagen. Pieter is helemaal klaar met kapitalistische systeem en ontwikkelt een sympathie voor het communisme.

Spanje

In 1938 raakt hij op drift wanneer hij besluit naar Spanje af te reizen om mee te vechten voor zijn communistische idealen in de Spaanse burgeroorlog. Waarschuwingen van familie en vrienden legt hij naast zich neer. “Schieten ze me dood, dan schieten ze me dood. Hier in Holland heb ik toch ook niks.” Samen met ongeveer 600 andere Nederlanders, waaronder 50 Rotterdammers, vertrekt Pieter naar Spanje. Na hevige gevechten eindigt hij in het ziekenhuis met een darminfectie en granaatscherven in zijn been. Daarna wordt hij weer met zo'n 100 andere Nederlandse vrijwilligers op de trein terug naar Nederland gezet.

Terug in Nederland

Wie heelhuids terugkomt betaalt overigens wel een prijs. Door in vreemde krijgsdienst te gaan, hebben de Spanjestrijders namelijk hun Nederlanderschap verspeeld. Als op 5 december 1938 de eerste trein met strijders arriveert op station Roosendaal, moeten ze al hun foto’s en brieven inleveren. Ook hun legitimatiepapieren worden ingenomen. Daarnaast zijn ze hun stemrecht kwijt en mogen ze geen geld meer lenen bij de bank. Daarbovenop worden ze na de oorlog ook nog eens op één hoop gegooid met degenen die voor de Duitsers hebben gevochten. Lieder is naar eigen zeggen herhaaldelijk voor SS’er uitgemaakt.

Tweederangs burger

Lieder en tientallen andere oud-Spanjestrijders blijven lange tijd tweederangs burger. Pas in de jaren ‘60 trekt de politiek zich hun lot aan en krijgen ze hun Nederlanderschap terug. 

Waarom worden mensen zoals Pieter Lieder op dezelfde hoop gegooid als "foute Nederlanders" volgens jou?

Herkomst

Collectie

Politiearchief

Nummer

Politiearchief, coll 63 inv.nr 3804

Gerelateerde thema's

Op drift

Beschikbare tools

Overzicht van bron(nen) op de kaart

Alle bronnen